19 Aralık 2011 Pazartesi

Misafir - Misafirperver

Ekonomik zorluklar kısıtlasa da hepimizin evlerinde bir köşe, bir oda ayrılmıştır. Hepimiz evlerimizi kurarken, “bir misafir gelse ne yaparız?” telaşını yaşamışızdır. Yokluk zamanlarında evin bir köşesinde, “belki birisi çıkar gelir” hesabıyla, çocuklarımıza yedirmediğimiz yiyecekler, kirlenmesin diye kullandırmadığımız eşyalar vardır. Az da olsa misafiri ikramsız göndermek kişinin kendi kendini eleştireceği, dövüneceği, utanıp yerin altına girdiği bir durumdur.

Her misafir gelişinde bayram yerine döner evlerimiz. Yepyeni konular konuşulur, bilmediğimiz tartışmalar gündeme getirilir, hiç tanımadığımız insanların hikâyeleri anlatılır. Zaten yazılıdan ziyade sözlü kültüre dayanan Türk Kültürü misafirler aracılığı ile semtten semte, ilden ile, ülkeden ülkeye taşınır durur. Böylece, başka yörelerde anlatılan, yaşanan hikâyeler misafirler kanalıyla dillerde dolaşır. Vardığı iklimlerde de yaşama ortamı bulur kendine. Bunun için Türk her misafiri, Tanrı Misafiri, Tanrı hediyesi olarak kabul eder.

Binnaz Toprak,Trabzon’da misafir bulunduğu bir evdeki durumunu anlatırken; “..Geldiğimiz andan itibaren misafir olan ben ve diğer arkadaşımız kendimizi bu ailenin kırk yıllık ferdiymiş gibi hissediyoruz.”  “Böyle olmasına rağmen, evin sahibesi misafirlerini gereği gibi ağırlayamamaktan yakınmaktadır.” Der. (22.10.2010 Radikal) bu Türk’ün en önemli vasıflarının, bir Batıcı ilim kadını gözüyle anlatımıdır.

İbn Haldun’da bir hükümdarda olması gereken hususiyetleri anlatırken, “misafirleri konuklama” şartını da söyler. Ne kadar önemlidir misafir!

Güzel anlamına gelen mis kökünden gelir kelime. Güzel ve güzel kokular anlamındadır. Misafire güzel ve koku anlamını yükleyen kültür, her misafirden bir yeni konuyu öğrenmiştir, bir haberi öğrenmiştir, bir kültür varlığını öğrenmiştir. Koku kelimesinde ise, “manevi bilgiler” vardır, “dünyanızdan üç şey sevdirildi” Hadisi şerifinden, sevdirilenlerden birisidir “ilahi bilgi” koku kelimesiyle anlatılır.

Misafir etmek, misafir ağırlamak, misafir olmak, misafir gibi oturmak, misafir kalmak, misafir kısmeti ile gelir, misafir umduğunu değil bulduğunu yer, misafirlik üç gündür, misafirhane, misafir odası, misafir salonu, başmisafir, kulak misafiri, şeref misafiri, Tanrı misafiri.. Gibi atasözü, deyim ve birleşik kullanımı vardır dilimizde misafir kelimesinin.

Hasan Cemal, Nilüfer Göle ile yaptığı sohbetin yazısında anlatır; (1 Ocak 2011 Milliyet), Göle; “kültürel kozmopolitizm dediğim Avrupacılık sonrası, Doğu’nun Doğuyla buluşabildiği, ama Avrupa’yı da dışlamayan yeni bir aşılanma, iç içe geçişler sürecine, doğurganlığına işaret ediyor. İstanbul böylesine bir ‘kültürel tahayyülün’ mekânı olabilir mi? olabilir, bunun ilk şartı misafirperverlik!”. Dünyanın kabul ettiği önemli bir ilim insanı Sayın Göle’nin dikkat çektiği özellik, misafirlik ve misafirseverliktir. Misafirperver kişi o misafirle birlikte yepyeni âlemlere kanat açar, yepyeni bilgilerle…

Mescid-i Haram, “hem yerli için hem de misafir gelenler için eşit kılınmıştır”. (Hac/25) çünkü evin sahibi kendisidir. “Kâbe’yi ziyaret edecekler için, onları yollarından alıkoymak nasıl yasaklanmışsa”, onlara da yaptıkları azap kat kat (elim bir şekilde) tattırılacaktır. Misafir baş tacı edilir bu nedenle.

Türk’ün tarih boyunca en önemli amaçlarından biri; “İbrahim’in şerefli kılınmış misafirlerin” den olmaktır. Bu itibarla “O Misafirlerden haber” bekler durur. (Zariyat/24)

Misafir olduğumuz bir evde hiç bir zaman istediğimiz gibi davranmayız. O evin kurallarına riayet etmek isteriz. Böylece, ev sahibi ile aramızda takaza çıkmaz. Bulunduğumuz odayı kullanırken, yatağımızı düzenlerken, tuvaleti kullanırken, yiyeceklerden yerken kendi evimizdekinden daha da dikkatli ve özenli davranırız.

Hep dillerdedir, söyleriz, herkes söyler. “Bu dünyada misafiriz biz”.

Peki, düşünelim bakalım, misafir olduğumuz kişilerin evindeki güzel davranışlarımızı, misafir olduğumuz bu dünyada gösterebiliyor muyuz?

1 yorum:

  1. BİR ERKAN SEZGİN YORUMUDUR:
    Erkan Sezgin:
    ‎"misafir olduğumuz kişilerin evindeki güzel davranışlarımızı, misafir olduğumuz bu dünyada gösterebiliyor muyuz?" bu soruyu sorabilirse insanoğlu, dünyada çok şey değişir. Elinize sağlık çok güzel bir yazı...

    YanıtlaSil

Aslan, Fare.. Kedi...

  Aslanın sindiği, sinmek yanlış oldu, köşesine çekildiği zamanlarda, farelerin kükremesi doğaldır. Fare kükreyince yine doğal olarak, kedi ...