“Ye kürküm ye” kelamının edildiği devirlerden
beridir, elbiseler göz alıcı, gönül çalıcı, hoşluk aracı olarak algılanageldi.
Temizlik ve yakışan değil aradığımız, pahalı kumaşlar. Seçilmiş terzilerin
diktiği adeta tek elbiseler. Bir, eşinin-benzerinin bulunmadığı vurgusunun
dikkatlere kazındığı giysiler. Statülerimizin gösterisi, mevkilerin, şereflerin
süsü. Hep elbisesine bakarak kararımızı veririz. Kafası önemli değildir.
Bakışları değersizdir. Elbiseleri, çizgileri, giyim tarzı, terzisi, satın
aldığı mağaza, verdiği para tek kıymet verdiğimiz alanlardır. Temiz ve güzel
kıyafetler, kendine yakışan giysiler, toplumun kabul edebildiği esvaplar değil
aradığımız, pahalı mağazaların sattığı elbiseler. Aynı zamanda etrafımızda
bulunan diğer insanları ezmeye, onlara tahakküm kurmaya yönelik harcanan büyük paralar.
Asıl sorun buradadır.
Giyimlerimiz, gizlemeye çalıştığımız ‘şirk’imize elbise oluyor. ‘Riya’larımızı
pahalı elbiselerle örtüyor, beceriksizliğimizin, iş yapamazlığımızın şahane örtüsü
oluyor giysilerimiz.
Kendimize yakıştığı için,
giyinmek için, örtünmek için, soğuktan-sıcaktan korunmak için değil, karşıya
güzel görünmek, kendimizi onlara beğendirmek için giyiniyoruz. Ne hikmetse
onlarda giysilerimiz üzerinden değerlendirip, hakkımızdaki notlarını
elbiselerimize göre veriyorlar!
“Ahlak, kesinlikle bir samimiyet ve şeffaflık içinde yaşanabilir.
Ahlak, bir takım ahlaksızlıkların kapatılması için kullanılan bir kavram
olamaz” (Ahmet İnam,24 Mart 2011, Akşam)
Yazık ki,
ahlaksızlıklarımızı da giysilerimizle kapatmak yoluna gidiyor, özellikle rakip
gördüklerimizin gözlerini boyadığımızı sanıyoruz. Çok renkli esvaplar içinde
belki de kandırdığımız yalnızca kendimiz. Ahmet Hoca’nın bildirdiği “samimiyet ve şeffaflığı”
sağlayamamış bir ahlak dünyasında, kendimize yalnızca yalan ve sahte hayatlar
bulabiliyoruz.
Estetik giyim endişesi,
toplumsal olarak bir algı mekanizmasının kişi üstlerine yansımasından ibaret
olması gerekirken, daha üst sınıflarda gözükebilme endişesi ile pahalı
giysilere hücum atmosferinden bir türlü kurtulamayış, insanların biri
birleriyle yarışmaları mağazalar kargaşasını da getirmektedir. Hemen her
mahalle ve her köşede bulunan giysi satış merkezleri yeni ürünleri bulup,
buluşturup müşterilerine sunma maharetini muazzam bir şekilde
göstermektedirler. Yarış kızışmıştır. En iyi, en pahalı giyinenler,
podyumlarda, devlet katlarında, ticaret savaşlarında en ön saflara, en üst
sıralara kadar rahatlıkla yükselmektedir. Ölçü, tamamen ve her devirde dış
görünüştür. Böyle olunca da giyim-kuşamıyla kendini beğenmiş ukala tipler
‘halk’ hayatından uzaklaşıp, kendi yarattıkları gettolarda yaşamaya başlarlar.
Yeni kurulan mahallede aynı elbiselere sahip olamayanların yeri de yoktur. Yeme-içme
alışkanlıkları da mahalle köşelerine kurulu hızlı yiyecek dükkânlarından
karşılanınca, şişmanlamış, hareket kabiliyetini yitirmiş hımbıl ve embesil
tiplerin getto hayatlarındaki tek hedef daha çok para kazanma hırsının ötesine
geçemez. Para kazanmak için pahalı elbiseler, pahalı elbiseler için para
kazanmak, işte hayatlarının özeti. Tüketmek, tüketmek, tüketmek. Gösteriş, gösteriş,
gösteriş.
Batı’dan (özellikle
ABD’den) ithal ettik bu tarz-ı hayatı. Onlar gibi olamadıysak da aşağıda
kalmayız hani. Küçük Amerika lafları boş yere edilmedi. ABD devlet ve halk
olarak tasarruf alışkanlıkları en düşük olan ülke. Başka milletlerin sırtına
basarak, onların kazançlarını kendi ülkelerine akıtarak geçinme yollarını
buluyorlar. Doğrusu bu konuda başarılılar da. Başka bir ülke daha yoktur
onların tarzında devletlerini yönetsin. Bir biz geliyoruz peşlerinden. Ne
olursa olsun, borçlan, tüket, harca, pahalı eşyalar kullan, uzun turistik
gezilere çık, insanlara ne kadar paran olduğunu hissettirecek davranışlara gir
ve rahat et.
“Müslüman burjuvazisi şimdi yeni yükselişte. Onların çocukları giyim
kuşama düşkün. Pahalı markalar giyiyor, jöle kullanıyor, lüks otellere
gidiyorlar. Ne yapıp edip Amerika’nın, İsviçre’nin büyük üniversitelerinde
okuyorlar. Bu şüphesiz büyük atılım. Türkiye’deki İslamcı elit sınıfı dünyanın
diğer tarafındaki İslamcı çevrelerden ayıran özellik! Fakat yetersizler. Henüz
daha yolun başındalar.”
(23 ekim 2010, akşam, Prof. İlber Ortaylı röportajı). Devir ve
yönetenler değiştikçe, hayat algılarında, zenginlik gösterileri
yaygınlaşmasında da değişen hiçbir şey yok. Öncekilerin tarzını sürdürüyorlar.
İster liberal düşünceli yönetenler, ister İslamcı düşünceli yönetenler olsun.
“Bugün yönetim sistemimiz ve iktisadi hayatımız, manevi yapıdan
mahrumdur. Zihniyet çok sapmıştır. Zenginlik kültürüne gidilen ama ruhsuz bir
sürece yol alınmıştır. Hürriyet fikri de istismar edilmiştir. Bu fikir
Osmanlıda Türk olmayan kavimlerin işine yaramıştı. Bugün de hürriyet ve
demokrasi, Türk olmayanların işine yaramaktadır.
Milletin sahip olduğu İslam gibi bir din, bir değil, bütün
medeniyetlere yetecek durumda iken, ona ya yaklaşılmamış, ya ona sırf nesnel
olarak ve günah-sevap muhasebecisi mantığıyla, hesap-kitap işi gibi bakılmış
yahut da istismar edilmiştir.” (Prof. Yümni Sezen,
güncelmeydan com, 30 Kasım 2011)
Giysilerimiz paramızın
değil, şahsiyetimizin imzası olmalıdır.
Bu itibarla, özellikle yurtdışında
bulunan Türklere giyim kuşamıyla bir Türk gibi davranmak ve asla taviz vermemek
gibi bir görev düşmektedir. Yaşanılan toplumun örf-adetlerine aykırı olmayan ve
onlarla tamamen uyuşan giyimlerini, bir Türk’e yakışan titizlik ve vakarla
taşıyarak her görenin ‘bu kişi Türk’ demesine vesile olmalıdırlar.
Yurtdışı görevlere giden ve
bir grubu, toplumu ve bir milleti temsil eden görevlilerimizin toplantıları
sırasında giyimleriyle, bir milleti temsil ettikleri asla akıllarından
çıkmamalıdır.
Yazımızı, Ömer Faruk
Beyceoğlu Bey’in sosyal medya sayfalarına yazdığı bir mesajı ile bitirelim.
“iplerin çürük, kumaşların alelâde, terzilerin beceriksiz,
tezgâhtarların yalancı olduğu bedestan da çıplak gezmek, riya ve cahillikle
süslenmekten evladır.”
Mehmet Kınacı .
YanıtlaSilBurada çocukluğumdan günümüze "DEĞİŞİMİ" nakledeverieyim....Efendim,bizim köyde kırk yıl önce,gençler KİLOT PONTOL(PANTOLON) yaşlılar bildiğimiz ŞALVAR giyerdi...Her ikisi de SAMANPAZARI işiydi...Pantolon ve ceketler Samanpazarı terzilerinde (iki ya da üç dükkan) dikilirdi...Yani YERLİYDİ...Kumaş da terzilik de YERLİYDİ....Şimdi cicili bicili elbiseler...Dün biz bizdik..Bugün değiştik,geliştik bir FARKLI biz olduk!!!Kayıp mı ettik,yoksa kazançlı mı çıktık????Elli yıl sonra torunlarımız görecek!!!!
Atila Göray :
YanıtlaSilHer zaman bahsettiğimiz şey aslında kendi öz kimliğimizden uzaklaşmamızın yanısıra, başka başka kültürlere öykünmemiz. Maalesef bunun da bir geçmişi var. Zamanının Osmanlı Yöneticileri gibi.. Fransız kültürüne aşırı ilgi ve kendinden uzalaşarak..Yerine yabancı kimliği ikame etme.
İşin içine yabancı kültür girdi mi...Her türlü zaaf ve yanlış yargılar oluşur. İnsanına tepeden bakma..Emeğe saygısızlık ..Ve herşeyin öznesinin insan olduğu esprisini anlamama
Atila Göray:
YanıtlaSilYine aslında kendi öz kültürümüzden , bizi biz yapan değerlerden uzaklaşma...Bizdeki yardımlaşma duygularınıda zayıflatmakta idi..Zaten Kapitalist -Feodal kültürün ilişkilerimizde giderek egemen olmasıdır asıl sorun..Türk insanının birbirine olan bağının Çaldıran savaşının travmalarını bir kenara koyarsak..yine Osmanlı döneminde zuhur bulan yabancı kültürün rahatlıkla ve hiçbir özgün kültürel direngenliği karşısında bulmadan toplumu etkilemede yoluna devam etmesi değil midir?Buda vakka ATATÜRK ün ölümü sonrasıda yeterince yokedilemediğinden bukez de Kapitalist- Emperyalist işbirlikçi damara dönüşmeside kaçınılmaz oldu diyebiliriz..
Güzel bir konuya değinmişsiniz. Eskiden bayramdan bayrama BAYRAMLIK giysiler alınırken, şimdi alınan ve bir kısmı atılan giysilere elbise dolapları yetmiyor. Biz biz iken; eskimeden, yenisi alınmazdı. Şimdi modası geçeni at çöpe.. Statüde ; giysi, eşya, araba vb. nesnelerin marka ve moda çizgisi öne çıktı.. Temiz ve tarz giyinmek yerine, tornadan çıkmış ünlü markaların dayattığı modeller tercih ediliyor.. Sanırım bu da kapitalizmin ve tüketimin gereği olarak öğretildi, öğrenildi..
YanıtlaSilBirçok yuva bu çılgınlık yüzünden sarsılıyor... Çünkü isteklerin ve tüketim çılgınlığının sonu yok.
Anneannemin bir sözü bu konuya eski ve yeni bakış açısını sanırım anlatıyor : " Çaputlara verilen paralar israftır... Giysinin bile zekâtını düşünmek lazım..."
Kredi kartları sağ olsun... Kredili yaşam ile giysinin ve markaların kazandırdığı statü...
İktidarın da yeni katkısı... Okullarda serbest giyim...
Eskiden" yerli malı, yurdun malı; herkes onu kullanmalı "... Derken; şimdi parası olan da olmayan da ünlü markalar peşinde...
Öğrenilmiş, öğretilmiş yanlışlık...
Geliri az olanlara da semt pazarlarında marka taklitleri var...
Temiz ve güzel, tarzına uyan giyim, yakışanı giymek, gelir düzeyine göre giyinmek yerine; gösteriş için giyinmek...
Zaman içinde bütün güzel alışkanlıklarımızı terk ettik...
Hülya Şahin
Karasakll Zafer .
YanıtlaSilmodacılar topluma İNSANLAR KIYAFETLERİYLE KARŞILANIR,KARAKTERLERİYLE UĞURLANIR lafını yutturdularda onun için.
Mustafa Serenbay.
YanıtlaSilSayn Emin hocam iyi bir konu parası olan giyinir giydirir.Biz çoluk çocuk karnımız doyduğuna şükrediyoruz.Bizi kriz teğet geçti bizi yöneten siyasi görüşün söyledikleri.......Bizim söylediklerimizi dinleyen yok.Açın halinden tok anlar mı.
Abdullah Mehricihan :
YanıtlaSilBir toplumu bozmanın yozlaştırmanın direk yolundan dem vurmuşsun Mahmut Emin ağabeyim. ALLAH yar ve yardımcımız olsun.